Euthanasie bij mensen met dementie op basis van een schriftelijke wilsverklaring:
de ontwikkeling van een handreiking

Achtergrond

Al sinds de invoering van de euthanasiewet (2002) worstelen artsen met het dilemma hoe zij om moeten gaan met schriftelijke euthanasieverklaringen van mensen met ernstige dementie. Artsen zijn in meerderheid huiverig om het leven te beëindigen van iemand met wie zij daarover niet meer kunnen communiceren, maar de eerste uitvoeringen zijn een feit.

Juridisch, ethisch en praktisch inzicht in euthanasiewet

In dit onderzoek wordt vanuit juridisch, ethisch, en praktisch oogpunt inzicht verkregen in deze thematiek. Daarbij wordt gebruikt gemaakt van verschillende methoden, waaronder vragenlijstonderzoek onder specialisten ouderengeneeskunde, interviews met artsen en naasten, een review van de ethische en juridische literatuur gevolgd door interviews met experts, en een delphi studie gericht op de toepasselijkheid van de zorgvuldigheidscriteria.

Handreiking als houvast voor artsen

Als eindresultaat beoogt dit onderzoek een handreiking te ontwikkelen waaraan artsen houvast kunnen hebben in het zorgvuldig omgaan met euthanasieverklaringen van mensen met dementie.

DALT-film

Bekijk het verhaal achter het DALT Project. Djura Coers en Cees Hertogh vertellen erover in deze film.

Fase

Het laatste onderdeel van het DALT onderzoek, de Delphi-studie, is in de zomer van 2023 uitgevoerd. Hiermee is de volledige data verzameling van het onderzoek afgerond.

Het eerste artikel (1) over de interviews met artsen die de petitie ‘niet stiekem bij dementie’ hebben getekend is gepubliceerd in het internationaal wetenschappelijk tijdschrift Age&Ageing (zie link hieronder bij ‘publicaties’).

Het artikel (2) over de juridische focusgroep studie is reeds ingediend bij een internationaal wetenschappelijk tijdschrift en is in afwachting van publicatie.

Het artikel (3) over het vragenlijst onderzoek is in afrondende fase en zal op korte termijn worden ingediend voor publicatie.

Het artikel (4) over de interviews naar aanleiding van casuïstiek opgehaald in het vragenlijst onderzoek en het artikel (5) over de Delphi-studie zijn beiden in concept. Ons onderzoeksteam is hard bezig beide artikelen af te ronden en streven ernaar om de artikelen in 2024 af te ronden en in te dienen voor publicatie.

Ondertussen zijn de leden van de projectgroep druk bezig met het verwerken van de nieuwste bevindingen in de handreiking. Deze handreiking wordt gedurende de vorderingen van het onderzoek telkens aangepast en aangevuld. Het streven is om in 2024 de definitieve versie van de handreiking op te leveren.

Onderzoeker en projectgroep leden

Djura Coers (Amsterdam UMC, locatie VUmc)

Projectgroep leden DALT: D.O. Coers, M.E. de Boer, M.A.J.M. Buijsen, A. van der Heide, E.M. Sizoo, B. Frederiks, M. Smalbrugge, A.H. Blankenstein, C.J. Leget en C.M.P.M. Hertogh

Heeft u vragen over het DALT project? Neem dan contact op met de onderzoeker via DALT@amsterdamumc.nl

Publicaties

• TvO Congres Abstract DALT – PART III focusgroepen
• Nederlandse samenvatting: Het omgaan met verzoeken tot euthanasie bij wilsonbekwame patiënten met dementie
• Dealing with requests for euthanasia in incompetent patients with dementia. Qualitative research revealing underexposed aspects of the societal debate (nih.gov)
• Verenso congres abstract Dealing with requests for euthanasia in incompetent patients with dementia
• Design artikel in Tijdschrift voor Ouderengeneeskunde (april 2019 online gepubliceerd)
• Artikel over DALT project in H&W (Huisarts&Wetenschap, nummer 6, juni 2019)

Geactualiseerd op 15 mei 2024